///////////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει ο Τρύφωνας Παπαλεωνίδας
///////////////////////////////////////////////////////////////////////
Είναι πολλοί, αμέτρητοι όλοι εκείνοι που καταφεύγουν στον
έρωτα και στην αγάπη για να ποιήσουν ποίηση.
Μόνο η ΑΓΑΠΗ σώζει και οδηγεί στην ΑΝΑΣΤΑΣΗ!
Όχι μόνο ως συναίσθημα αλλά ως κατάσταση υπερβατική, άπαν
σύμπαν, επέκεινα, έκρηξη διαγαλαξιακή και κατακλυσμιαία ενέργεια, φωτοδότρα και
ζωογόνα.
Η αγάπη είναι η αρχική σπίθα, το εναρκτήριο λάκτισμα, η
αγάπη όχι μόνο ως σοκολατάκι, τρυφερό τραγούδι, λούτρινο αρκουδάκι ή ένα
τριαντάφυλλο.
Η αγάπη με την έννοια της αρετής, της συμπόνοιας, της
ευγένειας και της αφοσίωσης.
Η ποίηση σαν την αγάπη είναι αγώνας σκληρός, καθημερινός,
ατελεύτητος.
Η ταπεινότητά μου δεν διαθέτει ούτε την επάρκεια ούτε τη
παιδεία για να αποφανθεί τι είναι ποίηση.
Μαντεύω όμως με τα ακροδάκτυλα του νου και της καρδιάς τι
δεν είναι ποίηση.
Για να γίνω πιο συγκεκριμένος θα δώσω ένα παράδειγμα,
παραθέτοντας μερικούς τρόπον τινά στίχους που είδα κάπου πρόσφατα και στους
οποίους προσωπικώς δεν εντοπίζω κανένα ίχνος ποίησης. Σαν αυτούς, κυκλοφορούν
πολλοί κατά κόρον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
«Ψυχανεμίζομαι
Ήρθες κοντά μου
με αγγελικό πρόσωπο,
πήρες τους δαίμονες της νύχτας μακριά
και μακριά ο πόνος έφυγε
φιλί το δάκρυ έγινε
και με την απουσία σου ενώθηκα
Ατέλειωτες οι ώρες,
σπασμένοι οι δείκτες στο ρολόι
γέροντας ο έρωτας
στο δρόμο με τις πέτρες,
πέτρα και η καρδιά μου»
Αυτό το πράγμα ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΙΗΣΗ. Μπορεί να είναι στίχοι,
μπορεί να είναι έκφραση, εξωτερίκευση συναισθημάτων, μπορεί να είναι κάθαρση,
λύτρωση ψυχής - με πόση ευκολία χρησιμοποιούμε βαρύγδουπες εκφράσεις - αλλά
ποίηση δεν είναι.
Δυστυχώς, λίγοι μπορούν να αντέξουν την αλήθεια και να
παραδεχθούν ότι αυτό που δημιουργούν δεν είναι ποιητικός λόγος αλλά είναι απλά
στιχάκια σε κάποια σειρά και τίποτα περισσότερο. Μόλις τους το πεις σου κόβουν
τη καλημέρα και σε ξεγράφουν από τις συναναστροφές τους. Όταν το «εγώ» είναι
«φτωχό» τότε γίνεται «ΥΠΕΡΕΓΩ». Θα προσκρούσει βέβαια στο ταβάνι γιατί το
ταβάνι του θα είναι πάντοτε χαμηλό. Αντιθέτως, όταν το «εγώ » είναι αληθινό και
όχι επιτηδευμένα ταπεινό τότε ταβάνι είναι ο ουρανός.
Αυτή η συνεχώς επαναλαμβάνομαι κακή χρήση του Έρωτα ως
μοναδική και αποκλειστική θεματολογία και δεξαμενή ποιητικής άντλησης καταντάει
στο τέλος αβάσταχτη, ανυπόφορη.Ειδικά όταν πλαισιώνεται διαρκώς από
αισθησιακές,σεξιστικές φωτογραφίες που Κύριος οίδε τι πραγματικά αντιπροσωπεύουν
γιατί την αληθινή ποίηση δεν τη πρεσβεύουν με τίποτα. Ας καταλάβουν όσοι
εισέρχονται και δοκιμάζουν τις δυνάμεις τους στη κονίστρα της ποίησης ότι ο
αληθινός ποιητικός λόγος δεν έχει ανάγκη να πλαισιώνεται από καμία εικόνα γιατί
ο ίδιος είναι γεννήτορας μυριάδων εικόνων.
Ο ποιητής δεν μπορεί να στριφογυρίζει σαν σβούρα μόνο
γύρω από την ένωση κορμιών, αγκαλιές, φιλιά, γούτσου - γούτσου, σε πλήγωσα, με
πλήγωσες κτλ. Και αν είσαι της εμβέλειας του Ρίτσου με τα Ερωτικά του, του
Καβάφη με τις Σκάλες του, του Νερούδα με τα Ερωτικά σονέτα του, του Χικμέτ με
Τα Τραγούδια των Ανθρώπων, του Ελύτη με το Μονόγραμμα και τόσων άλλων
σπουδαίων, πάει καλά. Αν δεν είσαι όμως τότε γιατί παλεύεις να γίνεις κάτι αφού
ποτέ σου δεν θα γίνεις;
Γιατί πολλοί από όσους αυτοαποκαλούνται ποιητές - μόνο ο
χρόνος και ο κόσμος πρέπει να σε αποκαλεί έτσι, όχι εσύ τον εαυτό σου - δεν
καταγίνονται με τόσες άλλες θεματικές; Γιατί δεν διαβάζουν και δεν εμπλουτίζουν
τον πνευματικό τους ορίζοντα ; Μόνο το συναίσθημα, το θυμικό δεν επαρκεί, είναι
πλοίο ακυβέρνητο, είναι κακή φωτιά που καίει και τα ξερά και τα χλωρά,
χρειάζεται και η γνώση, η μαθητεία.
Ο ποιητής πρέπει να λειτουργεί ως αφύπνιση, οι λέξεις του
να καρφώνονται ως πρόκες, τα νοήματά του να έχουν δύσκολο θάνατο, να ηχούν ως
σάλπιγγες για να διεγείρονται τα πλήθη. Γιατί συνέχεια να διαβάζουμε για
ματωμένες καρδιές και πληγωμένα φιλιά και όχι
- για τη προσφυγιά;
- για τη μετανάστευση;
- για τον όλεθρο του πολέμου και την ευλογία της ειρήνης;
- για τη δημοκρατία;
- για το έρεβος του φασισμού, του ολοκληρωτισμού;
- για την ανεργία;
- για το γκρέμισμα των ονείρων;
- για το τσαλάκωμα των φτερών;
- για χαμένες πατρίδες;
Γιατί πολλοί - όχι όλοι, ο αφορισμός είναι φασισμός -
ποιητές ή αυτοαποκαλούμενοι ποιητές δεν βασανίζονται να γράψουν δυο στίχους
- για τη ρύπανση του περιβάλλοντος;
- για τον πλανήτη μας που κινδυνεύει;
- για τις μεγάλες πληγές της κοινωνίας όπως τα ναρκωτικά;
- για τον θάνατο ενός παιδιού;
- για τη μοναξιά, τη δυστυχία και εγκατάλειψη που βιώνει
η τρίτη ηλικία;
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Ένας μικρότερος κόσμος
Ἀναζητῶ μίαν ἀκτὴ νὰ μπορέσω νὰ φράξω
μὲ δέντρα ἢ καλάμια ἕνα μέρος
τοῦ ὁρίζοντα. Συμμαζεύοντας τὸ ἄπειρο, νἄχω
τὴν αἴσθηση: ἢ πὼς δὲν ὑπάρχουνε μηχανὲς
ἢ πὼς ὑπάρχουνε πολὺ λίγες· ἢ πὼς δὲν ὑπάρχουν στρατιῶτες
ἢ πὼς ὑπάρχουνε πολὺ λίγοι· ἢ πὼς δὲν ὑπάρχουνε ὅπλα
ἢ πὼς ὑπάρχουνε πολὺ λίγα, στραμμένα κι αὐτὰ πρὸς τὴν ἔξοδο
τῶν δασῶν μὲ τοὺς λύκους· ἢ πὼς δὲν ὑπάρχουνε ἔμποροι
ἢ πὼς ὑπάρχουνε πολὺ λίγοι σε ἀπόκεντρα
σημεῖα τῆς γῆς ὅπου ἀκόμη δὲν ἔγιναν ἁμαξωτοὶ δρόμοι.
Τὸ ἐλπίζει ὁ Θεὸς
πὼς τουλάχιστο μὲς στοὺς λυγμοὺς τῶν ποιητῶν
δὲν θὰ πάψει νὰ ὑπάρχει ποτὲς ὁ παράδεισος.
Νικηφόρος Βρεττάκος
