//////////////////////////////////////////////////////////////////
Γράφει ο Τρύφωνας Παπαλεωνίδας
//////////////////////////////////////////////////////////////////
Ένα από τα ταξίδια που πραγματικά λες να μη τελειώσει ποτέ είναι κάθε φορά που επιβιβάζεσαι στο καράβι της 7ης Τέχνης, στον κινηματογράφο.
Συνηθίζω να λέω ότι εάν θέλεις να κατανοήσεις καλύτερα τη φύση ενός πράγματος τότε οφείλεις να μελετήσεις τη φύση της εποχής στην οποία είναι ενταγμένο . Αναφορικά στον κινηματογράφο άλλων εποχών ξεχώριζαν κυρίως πολύ αξιόλογοι καρατερίστες με θεατρική παιδεία, οι δε στιχομυθίες ήταν εγκάρσιες τομές στο συνεχές και αγωνιώδες υπαρξιακό γίγνεσθαι .
Σήμερα, σ΄ ένα τελείως διαφορετικό κοινωνικό ντεκόρ όπου οι άνθρωποι νιώθουν, σκέφτονται και ομιλούν διαφορετικά, μοιραία θα συναντήσουμε λιγότερες αντίστοιχες ερμηνείες .
Σχετικά με τις ταινίες του σήμερα - εννοείται ότι υπάρχουν και θα υπάρχουν αξιόλογες ταινίες όσο υπάρχει κινηματογράφος - το κύριο χαρακτηριστικό είναι η παντοδυναμία της εικόνας με τα ειδικά εφέ εις βάρους του λόγου, της άρθρωσης του λόγου . Η αναλυτική σκέψη και κρίση έχουν εν μέρει παραχωρήσει τη θέση τους στην fast food computerised εικόνα . Όταν ο αμφιβληστροειδής προσπαθεί λαχανιασμένα να προλάβει τον καταιγιστικό ρυθμό των εναλλασσόμενων οπτικών εφέ τότε είναι δύσκολο για τον εγκέφαλο να επεξεργαστεί το λεκτικό φορτίο και τα συμπυκνωμένα συναισθήματα.
Τι είναι σε τελική ανάλυση εκείνο το στοιχείο που κάνει πάντοτε την ειδοποιό διαφορά και κατατάσσει ένα κινηματογραφικό έργο στη κατηγορία των αριστουργημάτων;
Η ερώτηση κρύβει παγίδες και όποιος βιαστεί να απαντήσει μπορεί να πλανηθεί μεγάλη πλάνη.
Η εύκολη λύση είναι να καταφύγουμε σε στείρες αντιπαραθέσεις πχ. στη δική μου εποχή υπήρχε πραγματικός κινηματογράφος με ηθοποιούς αληθινά αστέρια ενώ στη σημερινή εποχή κυριαρχούν τα σκουπίδια κτλ κτλ. Κι έτσι χωριζόμαστε σε αντίπαλα στρατόπεδα - εμείς οι Έλληνες επιδιδόμαστε σε αυτό το σπορ από αρχαιοτάτων χρόνων - και φυσικά χάνουμε την ουσία ως συνήθως.
Άλλοι υπερθεματίζουν υπέρ του Όσα παίρνει ο Άνεμος, Καζαμπλάνκα, Πολίτης Καίην, άλλοι υπέρ της Φθινοπωρινής Σονάτας, Πρωϊνό στο Τίφανις , Φάννυ και Αλέξανδρος, κάποιοι άλλοι υπέρ του Αρμαγεδδώνα του Τιτανικού, των Πειρατών της Καραϊβικής, των Πεφωτισμένων, των Τριακοσίων και πάει λέγοντας.
Φρονώ πως τα αντιμαχόμενα στρατόπεδα στη συγκεκριμένη περίπτωση κάνουν και τα δύο το ίδιο πράγμα που κατηγορούν τους άλλους. Χτίζουν και ορθώνουν υψηλούς διαχωριστικούς τοίχους. Περιχαρακώνουν τον χώρο τους ως πριβέ λέσχες και παραγνωρίζουν το γεγονός πως την ομορφιά στη Τέχνη δεν μπορείς να τη φυλακίσεις σε ένα μπουκαλάκι όπως ένα άρωμα, δεν μπορείς να τη μονοπωλήσεις και μετά να διατείνεσαι ότι είσαι η μοναδική αυθεντία γιατί θα καταλήξεις καρικατούρα και περίγελος.
Πολλές φορές πιάνω τον εαυτό μου να τοποθετείται εγωιστικά και να λέω ότι σαν κάποιες ταινίες που έχω δει ή τραγούδια που έχω ακούσει, αντίστοιχες και αντίστοιχα δεν θα υπάρξουν ξανά. Εννοείται ότι έρχονται τα νέα παιδιά να μου βάλουν τα γυαλιά και να μου αποδείξουν ότι είμαι λάθος υποδεικνύοντας μου πράγματα που εκ των υστέρων με υποχρεώνουν να αναθεωρήσω τη γνώμη μου.
Σίγουρα η γνώση και η εμπειρία μετράνε πολύ. Όσα περισσότερα έργα βλέπεις τόσο οξύνεται ο κινηματογραφικός σου νους. Όσο περισσότερο διαβάζεις - η γνώση είναι πάντα δύναμη - και μαθαίνεις για τους χαρακτήρες, για τις ταινίες εποχής - αφού έχεις μελετήσει και τις αντίστοιχες εποχές για να κατανοείς και τα ιστορικοκοινωνικά πλαίσια - για τις διάφορες κατηγορίες και είδη φιλμογραφίας που υπάρχουν, τόσο θα δυναμώνει η κρίση σου και η γνώμη σου θα αποκτά βαρύτητα.
Επίσης, καλό είναι να μη παραβλέπουμε τη ψυχολογική διάθεση που έχουμε όταν πρόκειται να δούμε μια ταινία. Δεν μπορούμε να βλέπουμε συνέχεια και μόνο ταινιάρες, έρχονται στιγμές που θέλουμε και κάτι πιο ανάλαφρο,πιο εύπεπτο. Δεν γίνεται να είμαστε σε συνεχές status εκπαίδευσης και μύησης όπως δεν γίνεται να εντρυφούμε αποκλειστικά στα οπτικά εφέ και να εθιζόμαστε μονάχα σε ταινίες που απευθύνονται στα ένστικτά μας.
Ο κινηματογράφος ήταν, είναι και θα είναι ο μανδύας της φαντασίας στο σώμα της πραγματικότητας, φτερά με τα οποία ο νους ταξιδεύει, γνώση και αρετή που διαπλάθουν τον χαρακτήρα και μελωδία που ευφραίνει τη ψυχή.
Συνοψίζοντας, η ομορφιά στον κινηματογράφο βρίσκεται παντού πλην όμως δεν μας προσφέρεται από μόνη της. Πρέπει εμείς να την ανακαλύψουμε. Το πως, εναπόκειται στον καθένα από εμάς, είναι προσωπικό το στοίχημα όπως και τόσα άλλα πράγματα στη ζωή μας.
